वो जो हम में तुम में करार था... बेगम अख्तर

વો જો હમ મેં તુમ મેં કરાર થા.... તુમ્હેં યાદ હો કે ન યાદ હો....

ઓગણીસમી સદીના નામી શાયર મોમિન ખાં ‘મોમિન’ની લખેલી આ મશહૂર ગઝલ, બડે ગુલામ અલી ખાં સાહેબ, બેગમ અખ્તર, ગુલામ અલી, મેહદી હસન, ચિત્રા સિંઘ, ફરીદા ખાનમ, પંકજ ઉધાસ, નૈયરા નૂર થી લઈને અનેક નામી અનામી ગાયકોએ પોતાના કંઠે ગાઈ છે. પણ બેગમ અખ્તરના સ્વરમાં જે વેદના છલકે છે, એ કદાચ બીજા કોઈ ગાયકના સ્વરમાં એટલી તીવ્રતાથી મહેસૂસ નથી કરી શકાતી.

ઓર એક વાત... ચાહે બેગમ અખ્તર હોય કે ગુલામ અલી કે પછી કોઈ અનામી ગાયક... જ્યારે પણ કોઈ ગઝલ સાંભળું ત્યારે મનમાં એક ખ્યાલ આવ્યા વિના રહેતો નથી કે દાગ, મોમિન, ઝોક કે પછી મીર કે ગાલિબ હોય કે કોઈ અજ્ઞાત શાયર... શાયરી કે કવિતાને સામાન્ય જન સુધી પહોંચાડવામાં આ ગાયકોનો કેટલો મોટો ફાળો છે! ફિલ્મસંગીતમાં તો કોઈ પણ ગીતને પ્રસિદ્ધિ અપાવવા માટે ગાયક/ગાયિકા ઉપરાંત સંગીતકાર, ફિલ્મના કલાકારો, ગીતનું ફિલ્માંકન, મીડિયામાં થયેલ પ્રચાર-પ્રસાર જેવા એકથી વધુ પરિબળો કામ કરતા હોય છે. જ્યારે સુગમ સંગીત કે ગઝલ ગાયકી ક્ષેત્રે, સફળતાનો બધો જ આધાર ગાયક/ગાયિકાની ગાયકી પર હોય છે. ‘મોમિન’ બેશક મોટા ગજાના શાયર છે, પરંતુ સામાન્ય શ્રોતા તો ગાયકો થકી જ જે તે શાયરની રચનાને આસ્વાદે છે....

  https://www.youtube.com/watch?v=H9lMOhP9yYg