જગજીત સીંઘ-નિદા ફાઝલીની એક ગઝલનો મત્લા મને ખુબ જ પ્રિય છે.
જબ કિસીસે કોઈ ગીલા રખના
સામને અપને આઈના રખના!
આજે જયારે આ શે'રને મનમાં મમળાવતી હતી તો વિચાર આવ્યો કે ઉર્દૂ/હિન્દી ગઝલોના કવિઓને 'આઈના' શબ્દ કેટલો પ્રિય છે. અને કેમ ન હોય? આઈનો ચહેરા અને જીવનનું પ્રતિબિંબ રજુ કરે છે, સૌન્દર્ય અને ફિલસૂફી નું દર્શન કરાવે છે. આઈના જેવો સ્પષ્ટવકતા મિત્ર મળવો અશક્ય છે. ક્યારેક એ ખુશી આપે તો એના જેવો સંતાપ આપનાર પણ બીજો કોઈ નહી!
પરખના મત પરખનેસે કોઈ અપના નહી રહેતા
કિસી ભી આઈનેમેં દેર તક ચેહરા નહી રહેતા.
આઈનેસે કબ તલક તુમ અપના દિલ બહેલાઓગે?
છાયેંગે જબ જબ અંધેરે ખુદ કો તન્હા પાઓગે!
મૈ ખયાલ હું કિસી ઔર કા, મુઝે સોચતા કોઈ ઔર હૈ.
સર-એ-આઈના મેરા અક્સ હૈ, પાસ-એ-આઈના કોઈ ઔર હૈ.
આઈના યે તો બતાતા હૈ કિ મૈ ક્યા હું લેકિન,
આઈના ઇસપે હૈ ખામોશ કિ ક્યા હૈ મુઝમેં?
કવિઓએ સૌન્દર્યનું વર્ણન કરવા માટે પણ આઈનાનો ઉપયોગ કર્યો છે.
અંદાઝ અપને દેખતે હૈ આઈને મેં વોહ,
ઔર યે ભી દેખતે હૈ કિ કોઈ દેખતા ન હો.
તેરા ચેહરા હૈ આઈને જૈસા
કયું ન દેખું હૈ દેખને જૈસા!
તો ઘણી વાર વિરહની વ્યથા વ્યક્ત કરવા.
હમસે અચ્છી કહીં આઈનેકી કિસ્મત હોગી,
સામને ઉસકે તેરી ચાંદસી સુરત હોગી!
આઈના સામને રખોગે તો યાદ આઉંગા
અપની ઝુલ્ફોકો સંવારોગે તો યાદ આઉંગા.
આઈનેકે સૌ ટુકડે હમને કરકે દેખે હૈ
એકમેં ભી તન્હા થે સૌમેં ભી અકેલે હૈ.
આપણા જીવનમાં આઈનો ઉમર સાથે રંગ બદલે છે. બચપણમાં કુતુહલ, તરુણાવસ્થામાં પ્રેમી, યુવાનીમાં જરૂરીયાત તો પ્રૌઢાવસ્થામાં અપ્રિય થઇ જાય છે!
આઈના વોહી રેહતા હૈ ચેહરે બદલ જાતે હૈ.
દીલોકે ફૂલ તો પથ્થરમેં ભી ખીલ જાતે હૈ.
દેખા જો આઈના તો મુઝે સોચના પડા
ખુદસે ન મિલ સકા તો મુઝે સોચના પડા.
મિત્રો, આપને પણ જો 'આઇના' શબ્દ સંબંધિત શે'ર યાદ હોય તો અહી share કરશો. આનંદ થશે.
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો